Postępowanie cywilne

Kto może dochodzić zachowku?

Roszczenie o zachowek jest formą ochrony prawnej interesów majątkowych osób najbliższych spadkobiercy. Dzięki niemu mogą oni dochodzić części swojej schedy spadkowej, pomimo pominięcia ich w testamencie lub darowiznach uczynionych za życia spadkobiercy. Co istotne, pominięci spadkobiercy mogą dochodzić wyłączenie roszczeń pieniężnych, nie mogą natomiast żądać wydania określonego składnika majątkowego.

Osoby uprawnione do zachowku

Katalog osób uprawnionych do zachowku zawiera § 1 art. 991 kodeksu cywilnego. Zgodnie z nim zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy, należą się, jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni – dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś wypadkach – połowa wartości tego udziału (zachowek). Zatem w pierwszej kolejności uprawionymi do zachowku są dzieci spadkodawcy i małżonek. W razie utraty przez dziecko spadkodawcy statusu spadkobiercy ustawowego, np. na skutek śmierci przed spadkodawcą, czy odrzucenia spadku, uprawionym do zachowku są kolejni zstępni, czyli wnuki spadkodawcy. Natomiast w razie braku zstępnych, zachowku mogą domagać się rodzice spadkodawcy. Zatem co istotne do zachowku nie jest uprawnione rodzeństwo.

Kiedy roszczenie o zachowek nie przysługuje?

W praktyce mogą się zdarzyć sytuacje, które powodują, iż określonym osobom prawo do dochodzenia zachowku nie będzie przysługiwało, pomimo ich przynależności do wyżej wymienionego katalogu osób. Będzie to dotyczyło przede wszystkim osób, które zostały wydziedziczone w testamencie. Poza tym roszczenie o zachowek nie przysługuje osobom, które zostały uznane za niegodne. Zachowek nie przysługuje także w sytuacji odrzucenia spadku lub zawarcia umowy o zrzeczeniu się dziedziczenia. Natomiast w przypadku małżonków, roszczenie o zachowek nie przysługuje jeżeli została pomiędzy małżonkami orzeczona separacja lub spadkodawca przed śmiercią wystąpił do Sądu o orzeczenie rozwodu lub separacji z winy drugiego małżonka, a żądanie to było uzasadnione.

About Michał Pichór

Radca prawny, prawnik biznesu, właściciel Kancelarii Radcy Prawnego Honoratus-Lex


Dochodzenie zaległych alimentów

Wiedza o tym co to jest obowiązek alimentacyjny i czemu służy jest raczej powszechna. Często jednak zapomina się, że oprócz żądania alimentów na przyszłość, można również uzyskać alimenty za okres wcześniejszy. W jakich przypadkach?

Przedawnienie roszczenia o alimenty

Co do zasady alimenty służą zaspokajaniu bieżących potrzeb. Toteż zgodnie z zasadą pro praeterito nemo alitur, roszczenie alimentacyjne nie dochodzone w czasie właściwym wygasa. Zasada ta doznaje ograniczeń. Zgodnie z art. 137 ust. 1 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, roszczenia o świadczenia alimentacyjne przedawniają się z upływem lat trzech. Do tego przepisu stosuję się ogólne normy zawarte w kodeksie cywilnym, regulujące zawieszenie, czy też przerwanie biegu terminu przedawnienia, począwszy od art. 117. Tytułem przykładu można wskazać art. 121 pkt 1 kodeksu cywilnego, wskazujący, że bieg przedawnienia nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu, co do roszczeń, które przysługują dzieciom przeciwko rodzicom, przez czas trwania władzy rodzicielskiej.

Natomiast istotne znaczenie ma obowiązujący od kilku lat par. 2 wskazanego artykułu, którym mówi, że niezaspokojone potrzeby uprawnionego z czasu przed wniesieniem powództwa o alimenty sąd uwzględnia zasądzając odpowiednią sumę pieniężną. I co także istotne, w uzasadnionych wypadkach sąd może rozłożyć zasądzone świadczenie na raty. Wskazana regulacja dopuszcza więc wprost dochodzenie świadczeń za okres z czasu przed wytoczeniem powództwa.

Jakie okoliczności musimy wykazać przed sądem, dochodząc zaległych alimentów?

Już w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 28 września 1949 r. sygn. akt Wa C 389/49, wskazano, że Dopuszczalne jest dochodzenie roszczeń alimentacyjnych za okres poprzedzający wytoczenie powództwa, a w szczególności roszczeń dziecka pozamałżeńskiego względem jego ojca o zaległe świadczenia okresowe z tytułu kosztów wychowania i utrzymania w przypadku, gdy pozostały niezaspokojone potrzeby lub zobowiązania zaciągnięte przez uprawnionego względem osoby trzeciej na pokrycie tychże kosztów”. Pogląd ten potwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 8 czerwca 1976 r. sygn. akt III CRN 88/76, stwierdzając, że „z uwagi na charakter świadczeń alimentacyjnych przeznaczonych na bieżące utrzymanie osoby uprawnionej, domaganie się ich za okres poprzedzający wytoczenie powództwa może być uzasadnione tylko wówczas, gdy pozostają z tego okresu nie zaspokojone potrzeby lub zobowiązania zaciągnięte przez uprawionego względem osoby trzeciej na pokrycie tychże potrzeb”.

Zatem, żeby móc się starać o alimenty za okres poprzedzający wytoczenie powództwa, należy wykazać, że uprawniony posiada niezaspokojone potrzeby np. na zakup leków, czy pomocy edukacyjnych, lub też, że zaciągnął pożyczki na pokrycie niezbędnych wydatków np. na opłaty za mieszkanie. Oczywiście dowody na te okoliczności musimy przedstawić podczas procesu.

About Michał Pichór

Radca prawny, prawnik biznesu, właściciel Kancelarii Radcy Prawnego Honoratus-Lex


Pełnomocnik z urzędu w sprawach cywilnych

W procesie cywilnym możemy żądać ustanowienia dla nas profesjonalnego pełnomocnika z urzędu, w osobie radcy prawnego lub adwokata. Co istotne z uwagi na stopień skomplikowania procedury oraz różnych instytucji prawa cywilnego, w wielu przypadkach udział profesjonalisty w sprawie jest wręcz wskazany, aby w pełni zabezpieczyć interes Stron. Należy pamiętać, że w procesie cywilnym Strona co do zasady powinna udowodnić fakt z którego wywodzi skutki prawne, zatem bardzo ważne jest powołanie odpowiednich dowodów.

Komu przysługuje pełnomocnik z urzędu?

Ustanowienia pełnomocnika z urzędu możemy domagać się na podstawie art. 117 kodeksu postępowania cywilnego. Przede wszystkim może uzyskać go strona zwolniona od kosztów sądowych w całości lub w części. Jednakże nie jest to obecnie warunek konieczny, ponieważ również osoba fizyczna nie zwolniona od kosztów sądowych, może domagać się ustanowienia radcy prawnego lub adwokata z urzędu, jeżeli złoży oświadczenie, z którego wynika, że nie jest w stanie ponieść kosztów wynagrodzenia profesjonalnego pełnomocnika bez uszczerbku utrzymana koniecznego dla siebie i rodziny. Ponadto osoba prawna lub inna jednostka organizacyjna, której ustawa przyznaje zdolność sądową – także nie zwolniona w żadnym zakresie od kosztów sądowych – może domagać się ustanowienia pełnomocnika z urzędu jeżeli wykaże, że nie ma dostatecznych środków na poniesienie kosztów wynagrodzenia adwokata lub radcy prawnego.

Jaki ubiegać się o przyznanie pełnomocnika?

O wyznaczenie pełnomocnika z urzędu możemy starać się zarówno przed założeniem sprawy, jak również w jej trakcie. W tym celu należy złożyć wniosek na piśmie lub ustnie do protokołu, w sądzie w którym sprawa ma być wytoczona lub już się toczy. Co ważne osoba fizyczna, która nie ma miejsca zamieszkania w siedzibie sądu właściwego do rozpatrzenia wniosku, może go złożyć w sądzie właściwym ze względu na miejsce swego zamieszkania. Wniosek o ustanowienie pełnomocnika z urzędu możemy zgłosić razem z wnioskiem o zwolnienie od kosztów sądowych. Wniosek ten nie podlega opłacie.

Jakie dowody i okoliczności należy powołać we wniosku?

Do wniosku w formie pisemnej należy dołączyć oświadczenie o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania. Wzór wskazanego oświadczenia możemy pobrać z witryny internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości. Do wniosku wskazanym jest dołączyć dokumenty potwierdzające naszą sytuację majątkową i rodzinną. W szczególności mogą to być różnego rodzaju zaświadczenia, wypełniony PIT, karty informacyjne ze szpitala, rachunki za media, potwierdzenia wpłat. Wniosek i załączone dokumenty powinny wykazywać, potrzebę udziału pełnomocnika w sprawie oraz niemożność pokrycia jego wynagrodzenia przez Stronę.

Czy możemy mieć wpływ na wybór konkretnego pełnomocnika z urzędu?

Strona składająca wniosek o przyznanie pełnomocnika z urzędu może wskazać z imienia i nazwiska konkretnego radcę prawnego lub adwokata. W takie sytuacji Sąd decyduje wyłącznie o ustanowieniu radcy prawnego lub adwokata. Natomiast konkretną osobę wskazuje dopiero właściwa rada okręgowej izby radców prawnych lub okręgowa rada adwokacka. Do wyznaczenia konieczne jest także porozumienie ze wskazanym radcą prawnym lub adwokatem.

About

Kancelaria Radcy Prawnego Honoratus - Lex Michał Pichór z siedzibą w Krakowie funkcjonuje od 2012 r. Oferujemy profesjonalny wachlarz usług prawnych, spośród których szczególny nacisk kładziemy na skuteczną windykację należności. Nasza oferta spełni oczekiwania najbardziej wymagających klientów, zarówno indywidualnych, jak i podmiotów gospodarczych.


Bezpłatne porady prawne w Niepołomicach

Serdecznie zapraszamy wszystkich na Targi Pracy i Kariery w Niepołomicach w dniu 13 czerwca 2015 r. Kancelaria Radcy Prawnego Honoratus – Lex jest partnerem tych targów. Radca prawny Michał Pichór wraz z radcą prawnym Tomaszem Jarczykiem będą podczas nich udzielać porad prawnych związanych z tematyką prawa pracy, umów cywilnych i samozatrudnienia. Oczywiście wszystkie porady i konsultacje są bezpłatne. Poza tym radca prawny Tomasz Jarczyk omówi problematykę umów o pracę i umów zlecenia. Zapraszamy!

About

Kancelaria Radcy Prawnego Honoratus - Lex Michał Pichór z siedzibą w Krakowie funkcjonuje od 2012 r. Oferujemy profesjonalny wachlarz usług prawnych, spośród których szczególny nacisk kładziemy na skuteczną windykację należności. Nasza oferta spełni oczekiwania najbardziej wymagających klientów, zarówno indywidualnych, jak i podmiotów gospodarczych.


protokół stanu faktycznego

protokół stanu faktycznego

źródło: http://pixabay.com

Gromadzenie dowodów jest bardzo ważną czynnością zarówno przed wszczęciem określonego postępowania, jak również w jego toku. Natomiast posiadanie mocnych dowodów na potwierdzenie naszych twierdzeń prowadzi do pozytywnego wyniku naszej sprawy. Jednym z instrumentów prawnych pozwalających na uzyskanie wartościowego dowodu – choć niewątpliwe rzadko stosowanym w praktyce – jest protokół stanu faktycznego.

Co to jest protokół stanu faktycznego?

Sporządzanie protokołu stanu faktycznego jest jednym z zadań komornika sądowego, które zostało przewidziane w art. 2 ust. 3 pkt 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji (Dz.U. z 2011 r. nr 231, poz. 1376 ze zm.). Komornik sporządzając wskazany protokół, przedstawia w nim obiektywny opis zastanego stanu faktycznego występującego u konkretnego podmiotu na dzień sporządzenia tego dokumentu. W związku z powyższym dotyczyć on może tylko i wyłącznie określonego opisu zdarzenia, rzeczy, czy faktu. Niedopuszczalne jest zatem umieszczanie w nim informacji zawierających subiektywną ocenę danego zjawiska, np. stwierdzenie, że dane działanie dłużnika jest niezgodne z prawem, ponieważ należy to do kompetencji Sądu.

Kiedy można wystąpić z wnioskiem o sporządzenie protokołu stanu faktycznego?

Przed złożeniem sprawy na drogę sądową, każdy czyjego praw ona dotyczy, może zwrócić się z bezpośrednim wnioskiem do komornika sądowego o sporządzenie protokołu stanu faktycznego. Natomiast w czasie trwania postępowania protokół może być sporządzony na wniosek sądu lub prokuratora.

Jakie zastosowanie może znaleźć protokół stanu faktycznego?

Z uwagi na możliwość ustalania za pomocą protokołu stanu faktycznego określonych faktów, katalog spraw w których może on znaleźć zastosowanie jako środek dowodowy jest bardzo szeroki. Jako przykład można wskazać sprawy np. z zakresu ochrony własności, rękojmi, gwarancji, czy immisji. Należy zauważyć, że protokół stanu faktycznego sporządzony przez komornika sądowego ma walor dokumentu urzędowego w rozumieniu art. 244 kodeksu postępowania cywilnego (dalej jako k.p.c.). A zatem stanowi on dowód tego, co zostało w nim urzędowo zaświadczone. Na gruncie procesu cywilnego istotnym jest, że w świetle art. 252 k.p.c., „strona, która zaprzecza prawdziwości dokumentu urzędowego albo twierdzi, że zawarte w nim oświadczenia organu, od którego dokument ten pochodzi, są niezgodne z prawdą, powinna okoliczności te udowodnić„. W związku z powyższym fakt posiadania protokołu stanu faktycznego na daną okoliczność, pozwoli nam na przerzucenie ciężaru dowodowego na przeciwnika.

Co powinien zawierać protokół stanu faktycznego?

Protokół stanu faktycznego sporządzony przez komornika powinien spełniać ogólne wymagania określone w art. 809 k.p.c., a zatem powinien zawierać:

1) oznaczenie miejsca i czasu czynności,

2) imiona i nazwiska stron oraz innych osób uczestniczących w czynności,

3) sprawozdanie z przebiegu czynności,

4) wnioski i oświadczenia obecnych,

5) wzmiankę o odczytaniu protokołu,

6) podpisy obecnych lub wzmiankę o przyczynie braku podpisu,

7) podpis komornika.

Protokół powinien także zwierać wzmiankę o osobie wnioskodawcy i celu sporządzenia protokołu. Można dołączyć do niego także załączniki, np. zdjęcia.

Jaki jest koszt sporządzenia protokołu stanu faktycznego?

Zgodnie z § 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 10 marca 2006 r. w sprawie wysokości opłat za czynności komorników niebędące czynnościami egzekucyjnymi(Dz. U. z 2006 r., nr 42, poz. 289), za sporządzenie protokołu stanu faktycznego komornik pobiera opłatę stałą w wysokości 3% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego za każdą rozpoczętą godzinę czynności.

About Michał Pichór

Radca prawny, prawnik biznesu, właściciel Kancelarii Radcy Prawnego Honoratus-Lex


  • Kategorie

  • Informacje o blogu

    Miło nam jest powitać Państwa na blogu Kancelarii Radcy Prawnego Honoratus - Lex. Blog ten zawiera artykuły dotyczące szeroko pojętej tematyki prawnej. Mamy nadzieję, że bedą one dla Państwa interesujące. Jednocześnie pragniemy poinformować, że zawarte na tej witrynie materiały mają charakter czysto hobbistyczny, dlatego żadna przedstawiona na niej informacja, nie jest i nie może być traktowana jako posiadająca charakter porady prawnej. Administracja bloga nie odpowiada za skutki, zastosowania przedstawionych tu informacji. W celu uzyskania porady prawnej proszę zgłośić się do prawnika.
  • marzec 2024
    P W Ś C P S N
    « mar    
     123
    45678910
    11121314151617
    18192021222324
    25262728293031
  • Kancelaria Prawna Honoratus-Lex

  • Copyright 2012 by Kancelaria Radcy Prawnego Honoratus-Lex
    Motyw iDream: Templates Next , tłumaczenie: WordpressPL | Działa na WP